در جواب این سوال که گابیون (Gabion) چیست در ابتدا می توان گفت کلمه ای است ایتالیایی و به معنای محفظه ی بزرگ. اما در علوم مربوط به راه و ساختمان، به محفظه هایی ساخته شده ازهر نوع فنس گفته می شود که درون آن با سنگ و یا متریال دیگری به صورت خشکه چینی پر شده باشد.این سازه از از گذشته تا کنون در طیف گسترده ای از پروژه های عمرانی، راه سازی، سد سازی، معماری و… مورد استفاده فراوان قرار گرفته اند که در ادامه این مطلب بیشتر به این نوع سازه ها می پردازیم.

پیدایش گابیون:

این سازه ها احتمالا برای اولین بار توسط مصریان باستان مورد استفاده قرار گرفت. مصریان با درست کردن محفظه هایی با چوب بامبو و پرکردن آن با سنگ در حاشیه ی رود نیل از طغیان رود،جلوگیری می کردند. این روش سد سازی با استفاده از فنس های فلزی، هم اکنون هم در اقصی  نقاط جهان از جمله ایران مورد استفاده  فراوان قرار می گیرد.گسترش استفاده از گابیون ها در اواخر قرن 18 میلادی و با پیشرفت صنعت صورت گرفت. رفته رفته با گذر زمان و با نمایان شدن ویژگی های مثبت این محصول، از قبیل طول عمر زیاد، دوام بسیار بالا و همچنین در دسترس بودن، استفاده از آن به طور گسترده ای در پروژهای مهندسی عمران و معماری رواج پیدا کرد.

این سازه ها با توجه به کاربرد به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

دسته اول :گابیون های  دیوار حائل

کاربرد اصلی و دلیل پیدایش گابیون ها، ساخت سدهای وزنی و  انواع دیوارهای حائل می باشند. این  سازه ها به عنوان یک ابزار مهم و کار آمد در مهندسی عمران کابردهای کاربردهای گسترده ای دارد.در زیر به برخی از کاربردهای اصلی گابیون ها در عمران اشاره میشود:

ساخت دیوارهای حائل:

گابیون ها به طور گسترده برای ساخت دیوارهای حائل در شیبها و دامنه ها استفاده میشوند. این دیوارها با جذب و تخلیه آب، فشارهای جانبی خاک را کاهش میدهند و از لغزش زمین جلوگیری میکنند.

کنترل فرسایش:

گابیون ها در کنترل فرسایش خاک و حفاظت از بستر رودخانه ها و سواحل بسیار مؤثر هستند. با قرار دادن گابیون ها در مناطق فرسایش پذیر، میتوان از تخریب خاک و کاهش کیفیت زمین جلوگیری کرد.

پایداری شیب ها:

برای تثبیت شیب های طبیعی یا مصنوعی و جلوگیری از ریزش و رانش زمین، از گابیون ها استفاده میشود. این سازه ها با توزیع یکنواخت فشار و جذب انرژی، پایداری شیب ها را افزایش می دهند.

سازه های آبی:

گابیون ها در ساخت سازه های آبی نظیر بندها، سدهای کوچک و حوضچه های آرامش سدها (Stilling basin) کاربرد دارند. آنها به هدایت جریان آب و کاهش سرعت آن کمک کرده و از سیلاب و تخریب ناشی از جریان های تند جلوگیری می کنند.

استحکامات نظامی:

از گابیون در ساخت سازه های دفاعی،موانع ضدگلوله،دیوارهای محافظ و استحکامات موقت استفاده می شود.این سازه ها به دلیل نصب سریع و مقاومت بالا، گزینه ای موثر و قابل اعتماد در شرایط جنگی و دفاعی محسوب می شوند.

پشتیبانی از جاده ها و راه آهن :

گابیون ها برای تقویت و حفاظت از کناره های جاده ها و خطوط راه آهن به کار میروند. آنها از فرسایش و لغزش خاک در کناره ی این مسیرها جلوگیری میکنند و به پایداری زیرساخت ها کمک میکنند.

کنترل سیلاب:

در مناطق سیل خیز، گابیون ها به عنوان دیوارهای حفاظتی و کنترل کننده جریان سیلاب عمل میکنند. آنها میتوانند به طور موثری از بوجود آمدن و افزایش حجم روان آبها و خسارات ناشی از آنها جلوگیری کنند.

تقویت بستر رودخانه ها:

گابیون ها به عنوان بسترهای تقویتی در رودخانه ها و نهرها قرار داده میشوند تا از فرسایش و تخریب بستر جلوگیری کنند و پایداری مسیرهای آبی را تضمین کنند.

جلوگیری از شکست آب ها در سواحل:

این سازه ها در کنار رودخانه ها و سواحل برای جلوگیری از شکست آب ها اجرا می شوند.گابیون ها موج های آب را جذب می کنند و انرژی آن را کاهش می دهند که موجب  تثبیت سواحل و کاهش فرسایش می شود.

این کاربردها، نشان دهنده اهمیت و تنوع استفاده از گابیون ها در پروژه های مهندسی عمران است که به بهبود پایداری، ایمنی و زیبایی محیط های ساخت و ساز کمک میکنند.فنس مورد استفاده دراین نوع گابیون اغلباً فنس بافته شده با مفتول گالوانیزه سایز 1 تا 3 میلیمتر می باشد.طراحی و اجرای این نوع گابیون بندی نیاز به تیم اجرایی متخصص و با تجربه دارد

طراحی و تولید این نوع دیوارهای حائل گابیونی درمجموعه آفکس انجام نمی شود.

 دسته ی دوم :گابیون های دکوراتیو

گابیونها علاوه بر کاربردهای فراوان در مهندسی عمران، در طراحیهای منظر و معماری نیز جایگاه ویژهای دارند. آنها به عنوان المانهای زیبایی شناختی در طراحی فضاهای سبز، باغها و پارک ها استفاده میشوند.، گابیون های دکوراتیو با ترکیبی از عملکرد فنی و زیبایی ظاهری، یکی از متریال های زیبا و کارامد برای طراحی فضای باز و محوطه  محسوب می شوند.در زیر به برخی از کاربردهای اصلی گابیون ها در معماری و منظر اشاره می شود:

دیوار گابیونی:

این گابیون ها به صورت دیوارهای دکوراتیو و برای جدا سازی فضا ها، اجرای دیوار های خارجی  وایجاد حریم خصوصی کاربرد دارند.دیوارهای دکوراتیو گابیونی نیاز به فنداسیون بتنی و سازه ی نگهبان مخصوص دارند و  اجرای آنها نیاز به مهارت و گروه مجری با تجربه دارد.

گابیون باکس:

برای جدا سازی فضا یا باغچه سازی  و تزئین باغ ها کاربرد دارند. بعضی از انواع آن امکان سفارش با گلدان های داخلی و نورپردازی داخلی دارند.برای  مشاهده جزئیات  بیشتر و مشاهده انواع آن اینجا را مشاهده بفرمایید

مبلمان فضای باز گابیونی:

از گابیون می توان برای ساخت مبلمان های شهری نظیر نیمکت، میز،پایه چراغ و غیره استفاده کرد.ترکیب فلز و سنگ در این مبلمان ها جلوه ای زیبا و طبیعی ایجاد می کند.برای مشاهده انواع نیمکت های گابیونی ما می توانید اینجا را مشاهده بفرمایید

باربیکیو گابیونی: 

یکی دیگر از محصولات زیبا و کاربردی  گابیونی ،باربیکیو و کباب پزها هستند. با گابیون انواع متعددی از باربیکیو ها قابل اجرا هستند. باربیکیو گابیونی علاوه بر عملکرد اصلی خود برای پخت و پز،می تواند به عنوان یک نقطه کانونی در طراحی منظر عمل کند.برای مشاهده انواع باربیکیو های گابیونی آفکس اینجا را مشاهده بفرمایید.

آبنما گابیونی:

گابیون را می توان برای ایجاد جلوه  های آبی و ساخت آبنماهای آبشاری و فواره ای به کار گرفت. این نوع آبنما به دلیل ترکیب طبیعی سنگ و جریان آب، فضایی آرامش بخش و زیبا در باغ ها و فضاهای باز ایجاد میکند. آبنمای گابیونی میتواند به عنوان یک المان جذاب و منحصر به فرد در طراحی منظر استفاده شود اما  ساخت بی نقص و صحیح آن نیاز به مهارت و تجربه  دارد و در پروسه ی ساخت  باید در چند مرحله، مورد تست و بررسی قرار بگیرد. برای مشاهده انواع آبنماهای گابیونی آفکس اینجا را مشاهده بفرمایید.

آتشدان گابیونی:

یکی دیگر از مجصولات زیبا و کاربردی گابیونی،آتشدان ها هستند . این سازه ها برای ایجاد فضای گرم و دلپذیر در محیط های باز نظیر حیاط ،تراس،روفگاردن و باغ ها استفاده می شود.آتشدانهای گابیونی علاوه بر گرما،جذابیت بصری و حس راحتی را فضاهای بیرونی می بخشد.جزئیات بیشتر درباره این محصول و انواع مختلف آن را اینجا مشاهده بفرمایید.

فنس مورد استفاده در ساخت گابیون های دکراتیو  اغلباً از نوع جوشی با مفتول گالوانیزه سایز 3 تا 5 می باشد.طراحی و اجرای این نوع گابیون بندی نیاز به تیم اجرایی متخصص و با تجربه دارد.

ویژگی های گابیون:

گابیون ها را می توان  سازه های مقاوم،  آمیخته با زیبایی طبیعی توصیف کرد. از ویژگی های این محصول می توان به طول عمر زیاد،استحکام  بالا در برابر شرایط جوی و در دسترس بودن اجزا سازنده نام برد.گابیون ها همچنین به دلیل استفاده از مواد طبیعی نظیر سنگ،جلوه ای زیبا و هماهنگ با محیط های طبیعی و شهری ایجاد می کنند.

مزایای گابیون:

گابیونها مزایای متعددی دارند که آنها را به انتخابی محبوب در پروژههای مهندسی و طراحی تبدیل کرده است. برخی از مهمترین مزایای گابیونها عبارتند از:

مقاومت بالا در برابر شرایط جوی:  گابیون های اگر به صورت استاندارد ساخته شوند مقاومت بالایی در برابر رطوبت، فرسایش، اشعه خورشید دارند. همچنین به دلیل خشکه چینی و عدم وجود ملات در ساختار آن، در برابر تغییرات شدید دمایی مقاومت بالایی دارد و برای مناطق سردخیز جزو بهترین انتخاب ها می باشد.

نصب آسان و سریع:  اکثر سازه های گابیونی در کارگاه ساخته شده و در محل پروژه از سنگ پر می شوند که همین امر باعث  افزایش سرعت نصب پروژه می شود.

هزینه اقتصادی به صرفه : نسبت به بسیاری از سازه ها و با توجه به عمر بالا و نداشتن هزینه های نگهداری جزو انتخاب های با صرفه ی اقتصادی محسوب می شوند.

انعطاف پذیری: قابلیت انطباق با شکل و فرمهای مختلفی را دارند و سازه های گوناگون با فرم و کاربری های مختلفی با گابیون  قابل ساخت است.

زیبایی طبیعی: ترکیب سنگ و فلز جلوهای طبیعی و زیبایی را  ایجاد میکند که باعث افزایش کیفیت بصری فضا می شود.

دوستدار محیط زیست: فلز و سنگ هر دو قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارند. همچنین استفاده از مواد طبیعی در گابیون باعث کاهش  ورود متریال های مصنوعی به چرخه محیط زیست می شود.

پایداری بلندمدت: سنگ و فنس گالوانیزه هر دو جزو متریال های مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارند.

معایب گابیون: 

هزینه اولیه بالا: هزینه و اجرت ساخت و نصب گابیون ها نسبت به برخی روشهای دیگر ممکن است بالا باشد.

نگهداری دورهای: بعضی از انواع گابیون مخصوصا انواع فریم دار آن، نیاز به نگهداری دارند تا از زنگزدگی و خرابیهای ناشی از آب و هوا جلوگیری شود.

جلب جانوران: فضای بین سنگها میتواند محل تجمع حیوانات و حشرات باشد که ممکن است در مناطقی که وفور حشرات وجود دارد ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.

وزن زیاد: گابیونها به دلیل پر شدن با سنگ، وزن زیادی دارند که حمل و نقل و نصب آنها  را دشوار میکند.در بعضی مجموعه های تخصصی تولید گابیون مثل  آفکس، اکثر محصولات با سبک کننده های داخلی ساخته می شود اما با این حال هم جزو  متریال های سبک دسته بندی نمی شوند.

زیباییشناسی محدود: ظاهر گابیون ها ممکن است برای برخی مکان ها یا پروژه ها مناسب نباشد و زیبایی محیط را تحت تاثیر قرار دهد.
نا مناسب برای فضاهای کوچگ: گابیونها به فضای بیشتری برای نصب نیاز دارند که ممکن است برای مکانهای با فضای کوچک و محدود مناسب نباشد.
 عدم امکان جابجایی : گابیون ها امکان جابه جایی ندارند و در بعضی از مدل های محدود گابیون، جا به جایی بعد از تخلیه کامل سنگ امکان پذیر است.

با این حال، مزایای بسیاری نیز دارند که میتوانند در بسیاری از پروژه ها بسیار مفید باشند.

قیمت گابیون:

گابیون ها جزو متریال های هستند که قیمت آنها به چندین عامل بستگی دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:

نوع و کیفیت فنس  از عوامل تاثیرگذار بز قیمت گابیون ها می باشد. فنس ها می توانند از مواد مختلفی مانند فولاد گالوانیزه، آهن و یا PVC ساخته شوند. هر یک از این مواد قیمتهای متفاوتی دارند، اما به طور کلی فنس های گالوانیزه گرم گرانتر از بقیه   می باشند.

دومین عامل، نوع  سنگ یا مواد پرکننده  است. سنگهای زیبا  و با کیفیت معمولاً قیمت بالاتری دارند.

ابعاد و طرح گابیون نیز بر قیمت تأثیر میگذارد. گابیونهای بزرگتر و یا با مدل های خاص  نیاز به مواد و کار بیشتری دارند و بنابراین هزینه بالاتری خواهند داشت.

مکان جغرافیایی پروژه و هزینه های حمل و نقل از دیگر پارامترهایی است  که در تعیین قیمت نهایی مجصولات گابیونی  تاثیر گذار  است.

در آخر لیست قیمت محصولات گابیونی آفکس را از لینک زیر می توانید مشاهده بفرمایید.

  چند توصیه مهم درباره ی گابیون:

گابیون ها اکثرا در فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرند و باید در برابر شرایط جوی استقامت بالایی داشته باشند. بنابراین استفاده از فنس های گالوانیزه گرم با کیفیت به دلیل مقاومت بالا برای ساخت گابیون توصیه می شود.

گابیون ها وزن زیادی دارند، برای پروژه هایی که روی سقف  اجرا می شوند بایداز گابیون های با ابعاد مناسب و دارای سبک کننده  داخلی استفاده شود. توصیه می شود از اجرای بی ضابطه گابیون در دهنه های سست  خودداری شود.

مهارت در جوشکاری و یا آهنگری با گابیون بندی متفاوت می باشد. اگر گابیون بدون رعایت نکات فنی لازم اجرا شود، بعد از چیدمان سنگ، به دلیل وزن زیاد  تغییر شکل پیدا کرده و دفرمه می شود.توصیه می شود  از  تجربه ی اجرایی مجری، در زمینه ساخت گابیون اطمینان حاصل کنید. عدم توجه به این موضوع در بعضی موارد خطر آفرین بوده و یا مخارج تخریب و ساخت دوباره را به کارفرما تحمیل می کند.

 ارتباط مستقیم گابیون با خاک از عمر آن می کاهد، همچنین باعث کثیفی آن می شود. بنابراین توصیه می شود گابیون بر روی کفسازی اجرا شود  و  حدالمقدور از ارتباط مستقیم آن با خاک اجتناب شود. 

شبکه های اجتماعی ما: